Rất nhiều người có thói quen và ưa thích ăn những loại gạo trắng tinh, bóng bẩy bởi nhìn đẹp mắt. Để sản xuất ra loại gạo này thường phải qua xay xát rất kỹ để loại bỏ hết lớp cám bám trên hạt gạo; không những vậy, hạt gạo còn phải qua cả công đoạn đánh bóng để nhìn đẹp hơn.
Nhưng với những người quan tâm đến thực phẩm đảm bảo chất dinh dưỡng, an toàn, tốt cho sức khỏe thì loại gạo xay xát kỹ này không được coi trọng; thậm chí còn không nên ăn hàng ngày, nên bị tẩy chay vì có thể gây ra những tác hại nhất định đối với sức khỏe cơ thể.
Cụ thể, loại gạo xay xát kỹ không còn đảm bảo dưỡng chất vì không còn lượng vitamin B1 cần thiết cung cấp cho cơ thể. Đây là loại vitamin có vai trò quan trọng không thể thiếu trong quá trình chuyển hóa. Thiếu vitamin B1 có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như: rối loạn chuyển hóa; tổn thương dây thần kinh; các bệnh về tim mạch…Trong đó, một bệnh thường gặp nhất khi cơ thể thiếu vitamin B1 là bệnh tê phù.
Các triệu chứng của bệnh tê phù là cơ thể mệt mỏi; tim đập nhanh bất thường; đánh trống ngực; ăn uống khó tiêu, chướng bụng, đầy hơi; chân tay, nhất là các ngón chân hay bị chuột rút, nhức mỏi và tê bì…
Để ngăn chặn các triệu chứng và bệnh lý do thiếu vitamin B1, cách đơn giản nhất là chúng ta cần ăn những thực phẩm có chứa nhiều loại vitamin này trong các bữa ăn hàng ngày, cụ thể là các loại ngũ cốc mà quen thuộc nhất là gạo.
Tuy nhiên, vitamin B1 không tồn tại trong những loại gạo xay xát kỹ; bởi vitamin B1 tập trung chủ yếu ở lớp cám gạo là lớp vỏ ngoài bám trên hạt gạo. Khi xay xát, đánh bóng gạo thì cũng có nghĩa hạt gạo không còn vitamin B1nữa và đã mất phần lớn giá trị chất dinh dưỡng; chỉ còn đơn thuần là chất tinh bột không những không tốt cho sức khỏe bởi loại tinh bột này khó chuyển hóa, gây tích mỡ, tích đường là nguyên nhânlàm tăng cân, béo phì; bên cạnh đó còn gây hại cho cơ thể như nói ở trên.
Do vậy, ăn gạo xay xát kỹ sẽ khiến cơ thể dễ bị thiếu vitamin B1, kèm theo nhiều hệ lụy không tốt cho sức khỏe. Để cải thiện lượng vitamin B1cung cấp cho cơ thể, chúng ta nên lựa chọn loại gạo mới là loại gạo được gặt hái trong mùa vụ mới nhất, không phải loại tích lại từ nhiều năm trước cũng có thể đã bị biến chất, mất chất theo thời gian. Đặc biệt, nên chọn loại gạo xát dối, tức là chỉ xay xát để loại bỏ lớp vỏ thóc và lớp cám bên ngoài nhưng vẫn giữ lại được lớp cám sát hạt gạo có chứa nhiều vitamin B1.
Ngoài ra, gạo khi mua về cần được bảo quản và chế biến đúng cách để giữ nguyên được các chất dinh dưỡng; đó là để gạo trong thùng kín, có nắp để tránh ẩm mốc, mối mọt, côn trùng; không nên tích trữ gạo quá nhiều trong thời gian quá lâu; khi sử dụng, không nên vò, xát, vo gạo quá kỹ…Các bạn cũng lưu ý nên căn đo để nấu lượng gạo vừa đủ cho mỗi bữa ăn; vì nếu nấu nhiều bị thừa bỏ đi rất lãng phí; còn dù là cơm hay cháo hấp đi hấp lại cũng sẽ bị mất dưỡng chất và không tốt cho sức khỏe.