Cuộc sống phát triển ngày càng hiện đại nhưng chính những áp lực từ công việc và trong cuộc sống dễ gây ức chế tinh thần cho nhiều người, nó làm rối loạn cảm xúc và có thể dẫn đến trầm cảm. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tim hiểu về Trầm cảm ở người trưởng thành.
Áp dụng phương pháp khám tâm lý để xác định trầm cảm
Khám chuyên khoa tâm lý là việc đầu tiên cần thực hiện khi có biểu hiện trầm cảm ở người trưởng thành. Người bệnh sẽ được tập trung để đánh giá đầy đủ các yếu tố bao gồm:
- Triệu chứng và biểu hiện hiện tại.
- Tìm hiểu và xác định các yếu tố có thể gây sang chấn căng thẳng, tác động mạnh mẽ vào tâm lý như: bệnh tật, mất người thân, xung đột gia đình...
- Xác định rõ tiền sử các giai đoạn bệnh thần kinh.
- Người bệnh phản ứng như thế nào với các loại thuốc đã từng sử dụng.
Chẩn đoán và điều trị chứng suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi là vô cùng quan trọng. Hiện nay, khi dân số đang ngày càng già đi, nhóm người sau 70 tuổi, cứ mỗi năm mức độ suy giảm nhận thức và trầm cảm sẽ có xu hướng tăng gấp 2 lần. Vì vậy, hãy đưa người bệnh đi khám ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, tránh để tình trạng bệnh trở nặng mới đi khám sẽ gây khó khăn cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh.
Đánh giá yếu tố tiền sử gia đình và sự tác động của sự thay đổi xã hội
Yếu tố tiền sử gia đình
Khi trong gia đình đã có người mắc chứng trầm cảm hay bị suy giảm nhận thức sẽ là yếu tố cần được lưu ý khi chẩn đoán bệnh. Bác sĩ sẽ dựa vào mức độ suy giảm trong khai báo nhận thức các chứng năng hành vi của người bệnh và tìm thêm thông tin từ các thành viên trong gia đình, nhất là trong nhà nghi ngờ có người bị sa sút tâm thần.
Tác động của sự thay đổi xã hội
Nhiều khảo sát, nghiên cứu đã được thực hiện và đưa ra kết luận, chính công việc, sinh hoạt hàng ngày có sự thay đổi, gặp khó khăn do suy giảm nhận thức và trầm cảm. Đặc biệt, nhận thức suy giảm và trầm cảm xảy ra phổ biến ở người cao tuổi. Đây là hai chứng bệnh có thể dẫn đến những tác động tiêu cực về cảm xúc và nhận thức trong cuộc sống hàng ngày.
Việc đánh giá chính xác các hoạt động chức năng có tác dụng xác định sự suy giảm nhận thức gây ra do bệnh Alzheimer. Đây là nguyên nhân có thể gây ra tình trạng mất động lực và không còn hứng thú trong cuộc sống.Do tình trạng bệnh cũng như hoàn cảnh của mỗi bệnh nhân khác nhau nên bác sĩ cần dựa vào các yếu tố này cùng đặc trưng văn hóa để chẩn đoán tình trạng bệnh.
Chẳng hạn, theo kết quả nghiên cứu trên thế giới có khoảng 41% bệnh nhân trong giai đoạn đầu trầm cảm sẽ bị mất ngủ và 44% có dấu hiệu rối loạn lo âu. Tuy nhiên, đối với người Việt Nam thường chỉ đi khám khi bị mất ngủ kéo dài rồi mới phát hiện ra chứng rối loạn lo âu và bệnh trầm cảm.
Không bỏ qua nguyên nhân tiền căn các bệnh lý nội khoa
Cần xác định các triệu chứng hiện tại của người bệnh là do trầm cảm, suy giảm nhận thức hoặc có thể là sự kết hợp đồng thời của các bệnh lý nội khoa như tình trạng suy giảm chức năng tuyến giáp hay các bệnh lý đau mãn tính. Bởi vì, chính các bệnh lý nội khoa cũng có thể khiến tình trạng bệnh trầm cảm trở nên trầm trọng hơn.
Người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm cần thiết và chẩn đoán thông qua các hình ảnh thần kinh
- Thực hiện các xét nghiệm cần thiết: Thực hiện các xét nghiệm để loại trừ các bệnh lý y khoa có biểu hiện giống trầm cảm và suy giảm nhận thức. Các xét nghiệm bao gồm: Xét nghiệm công thức máu; Xét nghiệm HIV; Xét nghiệm nồng độ vitamin B12; Xét nghiệm axit folic; Xét nghiệm nội tiết tố tuyến giáp... Trong đó, thực hiện xét nghiệm nội tiết tố tuyến giáp là việc vô cùng quan trọng và không nên bỏ qua.
- Chẩn đoán thông qua các hình ảnh thần kinh: Trường hợp người bệnh có các biểu hiện suy giảm khả năng xử lý thông tin, khả năng tập trung, suy giảm trí nhớ... Đặc biệt, người già sẽ cần thực hiện chẩn đoán hình ảnh nhằm xác định rõ tình trạng bệnh. Người bệnh có thể được chỉ định chụp cộng hưởng từ MRI và chụp cắt lớp CT, nếu có các biểu hiện tổn thương thần kinh khu trú hay các nguy cơ về mạch máu.
