Men tiêu hóa là nhóm thuốc có vai trò giống như các men trong đường ruột của con người. Đây là sản phẩm rất cần thiết, giúp hỗ trợ tiêu hóa ở những người bị thiếu hụt các men do bệnh lý và sinh lý. Tuy nhiên, men tiêu hóa cũng giống như các loại thuốc khác, nó cần được sử dụng đúng chỉ định, để tránh tác dụng phụ của thuốc có thể xảy ra.
Men tiêu hóa và vai trò của nó
Thế nào là men tiêu hóa?
Men tiêu hóa là các chất hóa học được cơ thể bài tiết vào đường ruột và được giới chuyên môn gọi bằng tên quen thuộc là enzyme. Enzyme có nhiệm vụ phân, cắt thức ăn thành những phân tử nhỏ, để cơ thể dễ dàng hấp thụ. Trong đó, mỗi cơ quan trong cơ thể sẽ sản xuất ra mỗi loại enzyme khác nhau, có tác dụng chuyển hóa từng chất hóa học chuyên biệt trong thức ăn.
Men tiêu hóa từ tuyến nước bọt sẽ làm nhiệm vụ chuyển hóa các chất cơ bản như: Chất đường bột (glucid), chất đạm (protein), chất béo (lipid). Đây sẽ là cửa ngõ đầu tiên của con đường chuyển hóa, kế tiếp là gan, tụy và dịch ruột.
Lưu ý: Cần phân biệt rõ men tiêu hóa hoàn toàn khác với men vi sinh. Men vi sinh là các bào tử vi trùng có ích cộng sinh tại đường ruột. Loại men này được sản xuất đông khô, khi uống vào sẽ có tác dụng làm phong phú thêm hệ vi sinh thường trú. Trong khi khi men tiêu hóa là các hợp chất hóa học được tổng hợp nhân tạo.
Vai trò quan trọng của men tiêu hóa
Men tiêu hóa có chức năng cốt lõi là chia cắt khối thức ăn thành các phân tử hóa học tương ứng, để dễ hấp thu qua thành ruột, vào máu và đi nuôi cơ thể.
Men tiêu hóa chia nhỏ chất đường bột từ gạo, bột, bánh mì thành phân tử đường đơn;
Enzyme cũng hoạt động tương tự đối với chất đạm trong thịt, cá, trứng, sữa thành các axit amin, biến chất béo thành các axit béo để cơ thể dễ hấp thu.
Như vậy, men tiêu hóa nhân tạo thay thế, có vai trò quan trọng, nó giúp cơ thể đảm bảo được khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng thiết yếu, tránh tình trạng gầy yếu và bệnh tật.
Những người chống chỉ định với men tiêu hóa
Chúng ta cần hiểu rằng, men tiêu hóa cũng là một loại thuốc, chính vì thế việc sử dụng men tiêu hóa cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ. Cách sử dụng men tiêu hóa có sự riêng biệt cho từng đối tượng người lớn và cả với trẻ em, cũng như tùy theo từng bệnh lý cụ thể. Chính vì vậy, nếu sử dụng men tiêu hóa sai chỉ định sẽ có thể gây nguy hại cho sức khỏe.
- Những trường hợp chống chỉ định với men tiêu hóa: Bệnh nhân đang mắc các bệnh lý cấp tính tại đường ruột như viêm loét dạ dày – tá tràng; Những người bị viêm tụy. Đây là nhóm người đang có hiện tượng bài tiết enzyme quá mức, gây tổn thương cả chính nhu mô ruột của cơ thể. Những người đang bị chứng tăng tiết axit dạ dày, đang viêm tụy cấp, nếu sử dụng men tiêu hóa sẽ làm bệnh tình càng trở nặng hơn.
Đối với những bệnh cảnh này, người bệnh phải nhịn ăn hoặc ăn thực phẩm dễ tiêu, sử dụng các loại thuốc ức chế bài tiết đường ruột điều trị để hệ tiêu hóa tạm thời được nghỉ ngơi, giảm thiểu các tổn thương.
Bên cạnh đó, enzyme còn tham giahỗ trợ quá trình phân giải thức ăn, vì vậy sẽ không cóý nghĩa nếu chúng ta dùng men tiêu hóa nhưng lại ăn kiêng, nhịn ăn hay bỏ bữa. Khi không có thức ăn trong đường ruột nhưng hệ men đã được hoạt hóa, chúng sẽ tiêu hóa chính cơ thể của mình. Tình trạng này sẽ khiến nồng độ axit trong lòng dạ dày, men gan, men tụy trong lòng tá tràng tăng cao quá mức, gây tổn thương như tình trạng viêm hoặc bào mòn. Trường hợp nặng có thể gây loét và thủng dạ dày, khiến người bệnh phải phải can thiệp phẫu thuật cấp cứu.
Lưu ý: Tuyệt đối không được uống men tiêu hóa trước bữa ăn và cũng không nên dùng quá muộn sau bữa ăn.
Khi nào nên dùng men tiêu hóa?
Men tiêu hóa dành cho những người bị thiếu hụt các loại enzyme trong đường ruột. Trong đó, loại men đặc biệt này thích hợp để sử dụng cho những trường hợp như: Người bệnh bị xơ hóa hay tổn thương vĩnh viễn các tuyến nước bọt; Người bị xơ gan; Trường hợp cắt túi mật; Những người viêm tụy mãn tính; Trường hợp bị hội chứng ruột ngắn...
Men tiêu hóa được chế xuất dưới dạng thuốc viên hay ống thuốc nước, chứa thành phần enzyme được tổng hợp nhân tạo, mô phỏng giống như hoạt động tiêu hóa sinh lý trong cơ thể người. Vì thế, khi men tiêu hóa được đưa từ ngoài vào sẽ có tác dụng: Giúp người bệnh tăng tốc độ tiêu thụ thức ăn; Hấp thu chất dinh dưỡng hiệu quả; Cải thiện chứng đầy hơi, biếng ăn, ăn chậm tiêu, suy dinh dưỡng...
Lưu ý khi sử dụng men tiêu hóa
Khi bổ sụng men tiêu hóa nên uống ngay sau bữa ăn chính với đa dạng các loại thức ăn, giàu dưỡng chất sẽ khiến nó phát huy được tác dụng tốt nhất.
Chỉ nên dùng men tiêu hóa khi thật cần thiết để tránh lệ thuộc vào thuốc. Khi sử dụng cần đảm bảo liều lượng vừa đủ theo chỉ định của bác sĩ.
Men tiêu hóa nếu dùng tùy tiện trong thời gian dài, khả năng các tuyến tiết ra men tiêu hóa nội sinh sẽ bị ức chế hoặc nồng độ men quá cao, làm tổn thương cơ quan. Vì thế, thông thường mỗi đợt sử dụng không nên quá 10 - 15 ngày.
