Khi gặp tình trạng sôi bụng, nhiều người thường có tâm lý lo lắng về bệnh tật hoặc thậm chí là bị cảm giác ngại ngùng bởi những tiếng kêu phát ra trong bụng. Tuy nhiên, sôi bụng là tình trạng xảy ra khá phổ biến. Thông thường, nó không phải là vấn đề đáng lo ngại bởi đó có thể là yếu tố sinh lý hoặc cũng có thể do một số bệnh lý về đường ruột gây ra.
Những nguyên nhân gây sôi bụng
Sôi bụng là âm thanh phát ra từ ruột do quá trình ruột co bóp và tiêu hóa thức ăn. Trong quá trình này, các cơn co bóp xuất hiện từng đợt để làm nhiệm vụ đẩy thức ăn và khí đi trong ống tiêu hóa, từ đó giúp cơ thể hấp thu các chất dinh dưỡng và loại bỏ những chất không cần thiết ra ngoài. Vì vậy, khi hệ tiêu hoá hoạt động, nó sẽ phát ra những tiếng kêu “ùng ục” từ bụng và tiếng kêu đó được gọi là sôi bụng.
Thông thường, tình trạng sôi bụng sẽ không gây nguy hiểm nhiều đến sức khỏe, nó có thể do một số nguyên nhân và yếu tố gây ra như:
- Do phản xạ tự nhiên: Khi chúng ta cảm thấy đói hoặc đôi khi nhìn thấy hoặc ngửi thấy mùi những món ăn hấp dẫn, lúc này theo phản xạ bụng chúng ta sẽ tăng tiết dịch vị, co bóp và gây ra những tiếng sôi bụng.
- Do ăn nhiều những loại thực phẩm gây đầy bụng khó tiêu: Trường hợp ăn các loại thức ăn chúa nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng hoặc ăn thực phẩm có hàm lượng đường cao, uống thức uống chứa caffeine.
- Thói quen ăn uống không khoa học: Những người có chế độ ăn uống không hợp lý cũng là nguyên nhân gây sôi bụng như: Thói quen ăn quá nhanh, vừa ăn vừa nói, nằm ngay sau khi ăn, do hút nhiều thuốc lá… Các yếu tố kể trên sẽ khiến chúng ta nuốt quá nhiều không khí khi ăn và lúc này ruột sẽ cần tăng nhu động để loại bỏ khí.
- Sai tư thế vận động: Một số tư thế như ngồi, nằm sai cách cũng là nguyên nhân làm tăng nhu động ruột.
- Do bụng bị nịt quá chặt: Sôi bụng có thể xảy ra ở một số trường hợp dùng thắt lưng, mặc quần chật hoặc quấn đai nịt bụng.
- Do yếu tố căng thẳng hay stress.
- Trường hợp bị rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Khi vi khuẩn gây hại phát triển lấn át lợi khuẩn nó sẽ khiến quá trình tiêu hóa thức ăn bị trì trệ và gây ra tình trạng đầy hơi, sôi bụng.
- Sôi bụng do một số nguyên nhân bệnh lý: Một số bệnh lý có thể gây bất thường nhu động ruột như: Bị tiêu chảy, mắc bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, bị viêm dạ dày ruột, dị ứng với thức ăn hay đồ uống, xuất huyết đường tiêu hóa, bị tắc ruột do cơ học, hội chứng ruột kích thích, bị bệnh Celiac...
Như vậy, tình trạng sôi bụng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể đó là những dấu hiệu sinh lý bình thường hoặc một số ít là do mắc bệnh lý đường ruột.
Phương pháp giúp hạn chế tình trạng sôi bụng
Thông thường, tình trạng sôi bụng sẽ không gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Tuy nhiên, những trường hợp bị sôi bụng nhiều có thể gây ảnh hưởng tới tâm lý ngại hoặc cảm giác lo lắng.
Dưới đây là một số biện pháp giúp khắc phục tình trạng sôi bụng trong khoảng từ 2 - 3 tuần:
- Hạn chế việc ăn những thức ăn lạ, dễ dị ứng: Hãy cẩn trọng hơn trong việc ăn uống bằng cách ghi lại những loại thực phẩm và đồ uống đã sử dụng. Ghi nhớ những phương thức tập luyện đã từng thực hiện… Từ đó sẽ biết được loại thức ăn nào dễ làm mình bị sôi bụng và sự vận động nào làm tăng tình trạng sôi bụng.
- Học cách để cơ thể được thư giãn: Hãy học cách thư giãn sau ngày làm việc vất vả bằng cách vận động nhẹ như đi bộ, nghe nhạc, tập yoga… hoặc làm những điều mà mình cảm thấy thú vị. Cách này sẽ giúp tránh căng thẳng, từ đó hạn chế tình trạng sôi bụng. Ngoài ra, lựa chọn tập một môn thể thao nhẹ nhàng cũng là cách vừa giúp cơ thể thư giãn, đồng thời kích thích tiêu hóa và hạn chế tình trạng chậm tiêu, đầy bụng.
- Ăn uống khoa học: Tập thói quen ăn chậm, nhai kỹ thức ăn, chia nhỏ bữa ăn trong ngày, lưu ý không để bụng quá đói. Tăng cường ăn nhiều chất xơ có trong rau, củ, quả… để giúp bổ sung vitamin và hàm lượng chất xơ cho cơ thể, tránh táo bón. Hạn chế ăn nhiều đồ khó tiêu như thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, gia vị, có hàm lượng carbohydrate cao, caffein, thức uống sinh khí như nước có gas... Hạn chế uống đồ uống có cồn như rượu bia, đồ uống có ga… Không hút thuốc
- Không gây áp lực lên vùng bụng: Tránh mặc quần chật hay nịt bụng quá chặt.
- Đi khám khi cần thiết: Nếu sau khi áp dụng các biện pháp nêu trên nhưng tình trạng sôi bụng vẫn không có dấu hiệu cải thiện, thậm chí còn nghiêm trọng hơn, tốt nhất hãy tới cơ sở y tế chuyên khoa tiêu hóa để được khám, chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp.
