Dạ dày là một trong những cơ quan có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể con người. Dạ dày có 2 chức năng chính đó là nghiền cơ học thức ăn, thấm dịch vị và phân hủy thức ăn dựa vào hệ enzyme tiêu hóa có trong dịch vị dạ dày.
Tìm hiểu chung về dạ dày con người
Nhờ sự hỗ trợ của hệ enzyme tiêu hóa trong dịch vị sẽ giúp dạ dày thực hiện nhiệm vụ co bóp để nghiền trộn cho thức ăn thấm acid dịch vị và chuyển hóa thức ăn. Đây là quá trình hoạt động của dạ dày, nghe có vẻ đơn giản nhưng thực ra nó diễn ra trong suốt thời gian dài.
- Quá trình hoạt động của dạ dày: Trước khi thức ăn được đưa vào dạ dày, nó đã được nghiền nát một phần bằng động tác nhai, đồng thời các men có trong nước bọt cũng sẽ giúp phân hủy một phần nhỏ. Sau đó,thức ăn sẽ được một ống cơ trơn hay còn gọi là thực quản đưa đến dạ dày. Dạ dày chính là nơi chứa, nghiền nát, nhào trộn thức ăn với dịch vị và hấp thu một phần nhỏ chất dinh dưỡng. Cuối cùng, thức ăn sẽ được đưa xuống ruột non để tiếp tục công đoạn tiêu hóa, hấp thu và đào thải.
- Vai trò của độ pH trong dạ dày: Khi độ pH trong dạ dày rất thấp (từ 2 - 2,5), nó sẽ không chỉ có tác dụng hiệu quả trong quá trình tiêu hóa mà còn giúp cơ thể phòng bệnh hiệu quả. Một số trường hợp không đủ khả năng duy trì độ pH thấp mắc chứng teo niêm mạc dạ dày, nguyên nhân là do không có được rào cản hóa học hữu hiệu để tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh từ thức ăn đi vào cơ thể. Tình trạng này dễ gây bệnh nhiễm trùng đường ruột, thậm chí nếu độ pH này quá thấp nó sẽ gây tác hại làm loét dạ dày, tá tràng. Đặc biệt, nếu xuất hiện xoắn khuẩn Helicobacter Pylori sẽ trở thành tác nhân cự kỳ nguy hiểm, có thể gây bệnh viêm loét cũng như ung thư dạ dày.
- Sức chứa của dạ dày con người: Dạ dày của một người trưởng thành có thể chứa tới 2 lít nước. Việc đo lường dạ dày dựa trên ước tính lượng thức ăn cứng mà chúng ta ăn vào sẽ rất khó bởi thức ăn đã được răng xử lý trước khi xuống dạ dày. Tuy nhiên, dạ dày không chỉ có vai trò quan trọng mà cơ quan này còn làm được điều kỳ diệu đó chính là khả năng chứa đa dạng các loại thức ăn.
Bên cạnh đó, dạ dày có khả năng xử lý mọi thứ mà chúng ta nuốt vào cơ thể. Nó biết chính xác phải làm thế nào với món thịt, rau củ, trái cây… thậm chí là cả những thứ vô tình bị nuốt vào như miếng cao su. Các axit và enzym có trong dạ dày sẽ làm nhiệm vụ phá hủy cấu trúc liên kết của thực phẩm, từ đó phân tách chúng một cách rõ ràng đâu là những thứ có thể và không thể tiêu hóa. Đối với những thứ không thể tiêu hóa sẽ đi thẳng xuống ruột và được thải ra bên ngoài.
Chức năng của dạ dày
Dạ dày có 2 chức năng cơ bản và quan trọng nhất, đó là: Nghiền cơ học thức ăn, thấm dịch vị; Phân hủy thức ăn dựa vào hệ enzyme tiêu hóa trong dịch vị.
Quy trình dạ dày hoạt động:
- Dạ dày có cấu tạo từ cơ trơn, được sắp xếp các bó cơ theo chiều hướng phù hợp nhằm tăng hiệu quả cho việc co bóp để dễ dàng nghiền cơ học thức ăn. Một lớp niêm mạc bao phủ dạ dày và duy trì độ pH ở mức phù hợp, điều này giúp các enzyme tiêu hóa hoạt động để thực hiện được chức năng phân hủy thức ăn.
- Khi thức ăn được đưa vào miệng sẽ được nhai, từ đó một phần nhỏ sẽ được phân hủy nhờ các men trong nước bọt, rồi đưa qua thực quản để đến dạ dày. Lúc này, dạ dày sẽ đón nhận thức ăn và tiến hành công đoạn nghiền nát, nhào trộn thức ăn với dịch sau đó đưa dần xuống ruột non để thực hiện việc tiêu hóa, hấp thu và đào thải.
- Độ pH trong dạ dày tốt nhất sẽ là từ 2 – 2,5 vì với mức này nó có tác dụng giúp cơ thể tiêu hóa tốt và phòng bệnh hiệu quả. Khi độ pH thấp, nó sẽ là một rào cản hóa học hữu hiệu để cơ thể tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh từ thức ăn đi vào. Tuy nhiên, nếu độ pH quá thấp sẽ trở thành tác hại vì nó có thể gây loét dạ dày tá tràng.
Các bệnh lý thường mắc phải ở dạ dày
- Đau dạ dày: Bệnh này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, trong đó những người dễ bị đau dạ dày nhất là: Người có chế độ ăn uống không phù hợp, tiếu khoa học; Người ăn nhiều thức ăn cay nóng, nhiều gia vị; Trường hợp hút thuốc uống rượu thường xuyên. Khi bị đau dạ dày, nếu không được phát hiện và có phương pháp điều trị kịp thời có thể gây xuất huyết, thậm chí là ung thư dạ dày.
- Viêm loét dạ dày tá tràng: Đây là tình trạng acid và pepsin kích thích gây tổn thương lớp niêm mạc và xung huyết loét sâu. Khi bị loét dạ dày tá tràng thường ở các vị trí như: Loét hang vị, viêm loét tá tràng, viêm dạ dày… Tình trạng viêm loét thường do các nguyên nhân như bị nhiễm khuẩn Hp, chế độ ăn uống thất thường, do tác dụng phụ của thuốc.
- Trào ngược dạ dày thực quản: Đây là tình trạng thức ăn, dịch vị có trong dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản và gây ra cảm giác vô cùng khó chịu.
- Nhiễm khuẩn Hp dạ dày: Tình trạng này thường gặp ở lớp màng nhầy của dạ dày, tá tràng do vi khuẩn Helicobacter pylori gây ra. Khi cơ thể yếu, vi khuẩn sẽ tấn công và làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
Ngoài ra, còn có một số bệnh lý khác cũng thường gặp ở dạ dày như viêm hang vị, xuất huyết dạ dày, ung thư dạ dày… Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây nguy hại nghiêm trọng tới sức khỏe, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.
